Koningsnachtconcert, een monumentaal theaterstuk + Juicy backstage-verhalen

Podiumdier Jan Rot was het gelukkigst op de planken’, kopte NOS deze week na het overlijden van Jan Rot. In een recente aflevering van Volle Zalen blikt Rot terug op zijn laatste album en zijn 40-jarige carrière als vertaler, tekstschrijver en zanger.

Later deze week overleed ook Henny Vrienden, veelzijdig componist, gitarist en pianist en bovenal bekend als de zanger van Doe Maar. In de docu Basmannen van Het Uur van de Wolf praat Vrienten met zijn zoon over veranderende tijden en de toekomst van muziek.

In deze nieuwsbrief vertelt gastredacteur Rodaan Al Galidi je eerst over het boek Gitanjali van Tagore.

Tot slot vind je onderaan deze nieuwsbrief ook kijksuggesties voor het themakanaal NPO 2 extra, waarop dagelijks onafgebroken kunst en cultuur te zien is.

Veel plezier!

Er zijn boeken die door een uitgever bij recensenten worden gebracht. Die brengen ze naar de krant, de krant brengt ze naar de lezer. De lezer leest zo’n boek, en besluit of de recensent gelijk had met de vier of vijf sterren. Misschien vindt hij het slechts twee sterren waard, en praat hij erover met een collega. Ook die leest het en denkt: ik zeg drie sterren. Zo gaat dat maar door. Zulke boeken verdienen eigenlijk de hoge sterren in de hemel niet.

Er zijn boeken die niet bij jou aankomen door het netwerk van de uitgever of de sterren, maar door … hoe zal ik het noemen? Toeval is niet het juiste woord. Sommige boeken komen omdat jij precies op dat moment dat boek nodig hebt.

Ik vertel je hoe een van de belangrijkste boeken in mijn leven tot mij kwam: Gitanjali van Tagore. Ik was op. Moe van de in Irak alomtegenwoordige dood en oorlog. Met een vriend at ik biryani bij een restaurant in Bagdad. Tijdens het eten van dat verrukkelijke maal spraken we over India, en daarna ging ik naar een boekhandel in tweedehands boeken en vroeg de oude man die er werkte of hij een Indiase dichtbundel had. Hij vroeg mij waarom. Ik vertelde dat het de biryani was. Hij lachte.

‘Dit is de eerste keer dat de maag van een lezer hem hier bracht.’ Hij verkocht mij het boek Gitanjali. Al in de bus at ik het boek een aantal keer. Het was absoluut lekkerder dan alle biryani’s in India. Woord voor woord verslond ik het.

Niemand schreef zo’n boek. Zo simpel, zo diep. Zelfs de dood in dat boek was niet iets engs, maar iets dat geen angst verdient, maar vrede.

Wat zou jij aan de dood schenken als hij aan je deur klopt?, stond er, als ik het me goed herinner.

‘Ik geef hem mijn hele leven.’

Sommige boeken arriveren niet bij de portemonnee van de uitgever of de schrijver, maar rechtstreeks in de ziel van de lezer.

Met deze feestelijke avond wordt een traditie voortgezet: een bijzonder concert waarbij popartiesten zich met een klassiek orkest verbinden.

➢ Bekijk het Koningsnachtconcert (AVROTROS) HIER (78 min.)

Vorige week overleed meesterpianist Radu Lupu, een van de grootste pianisten van zijn tijd. Het spel van de meesterpianist is ingetogen, maar heeft een intens karakter, met een grote variëteit aan klankkleur en dynamiek en een gezonde dosis humor. Hij was niet een typische klavierleeuw die met veel vertoon de vleugel bespeelde, maar zat rustig op een stoel in bedachtzame concentratie.

‘Onder de musici was hij een van de allergrootste poëten’, zegt concertorganisator Marco Riaskoff over Radu Lupu op NPO Radio 1. ‘Hij raakte mijn ziel, het ging hem altijd om de muziek en niet om de show, de virtuositeit. De langzame delen van de Schubertsonates drongen door tot in het diepst van je ziel.’

De Roemeen trad op met de beste orkesten ter wereld, zoals het Koninklijk Concertgebouworkest, en zijn uitvoeringen van de muziek van Robert Schumann en Franz Schubert behoren tot de meest indringende die ooit zijn gemaakt. In dit concert in het Concertgebouw in Amsterdam speelt Radu Lupup werk van beide componisten.

➢ Luister het concert van Radu Lupu (NTR) HIER (111 min.)

In de nieuwe podcast Blauwe M&M’s hoor je de beste en de meest juicy backstage-verhalen uit de muziekindustrie. In zeven thematische afleveringen kom je alles te weten over de wonderlijke wensen van wereldartiesten, de meest megalomane producties én wie de drugs regelt.

Aflevering 1 gaat bijvoorbeeld over te laat komen. De artiest is foetsie, vertraagd of heeft gewoon schijt aan de mensen in de zaal. Wat ging er mis toen Drake niet kwam opdagen in de Ziggo Dome terwijl de zaal al vol zat? Wat doe je met notoire laatkomers als Madonna? En wat als de artiest die voor jou optreedt op het festival te laat komt?

Blauwe M&M’s wordt gemaakt door Timo Pisart en Atze de Vrieze, redacteuren bij VPRO’s muziekplatform 3voor12. Ze schrijven regelmatig over wat er achter de schermen gebeurt in de muziekindustrie. Pisart won dit jaar de Pop Media Prijs voor zijn werk als muziekjournalist, De Vrieze maakte eerder de podcasts Weird Hit Wonder, Rewind en Wereldhit.

➢ Blauwe M&M’s is wekelijks HIER, op alle podcastplatforms of in de app van NPO 3FM te beluisteren (25 min.)

Met een nieuwe kijk op het werk van bekende en vergeten kunstenaars, leer je in de documentaire Over katten en honden en kunst de historische verandering van viervoeters: van boerderijdieren tot prestigeobjecten en hedendaagse huisgenoten. En misschien verandert dat wel je blik op je eigen huisdier!

➢ De documentaire Over katten en honden en kunst (AVTROTROS) bekijk je HIER (51 min.)

Gesprekken over racisme en ongelijkheid zijn meestal serieus. En moeilijk. De een is bang om op iemands tenen te gaan staan, een ander voelt zich aangevallen en een derde wordt moedeloos omdat ze alweer moet uitleggen dat institutioneel racisme wel degelijk bestaat. Wat als je al die pijnpunten nu eens uitvergroot en er de draak mee steekt? Dan krijg je Seef spees, een satirisch sketchprogramma waarin de Nederlandse maatschappij wordt gefileerd.

Onder andere Soundos El Ahmadi speelt een rol in Seef spees. Waarom besloot ze mee te doen? ‘Niet om te zeuren hoor, maar er worden altijd grappen gemaakt óver mensen van kleur, maar nooit door henzelf. Ik heb elke week wel een redacteur van een talkshow aan de lijn, dat ben ik spuugzat. Ze willen alleen maar dat je huilie huilie doet. Nou, ik heb geen zin om me in een slachtofferrol te laten drukken. Liever zet ik pijn om in verhalen, in mijn voorstellingen doe ik dat ook. Humor maken van je pijn is een goede remedie tegen depressief thuiszitten.’ De humor in Seef spees beviel haar meteen. ‘Toen ik het script las, dacht ik: dit is zo weird, I love it.’

➢ Bekijk de afleveringen van Seef spees (VPRO) HIER (25 min.)

Met de theatervoorstelling De eeuw van mijn moeder vertelt schrijver, regisseur en artistiek leider van Het Nationale Theater Eric de Vroedt het verhaal van zijn moeder (Winnie) en haar migratie van Nederlands-Indië naar Nederland. Het is een verhaal over een levenslange worsteling met identiteit en de impact die dat op een familie heeft.

➢ Bekijk De eeuw van mijn moeder van Het Nationale Theater (AVROTROS) HIER (216 min. in 3 delen)

En wil je meer weten over De eeuw van mijn moeder? Kijk dan de documentaire (NTR) die is gemaakt over regisseur Eric de Vroedt en het maakproces van deze voorstelling. Klik HIER (100 min.)

Via het themakanaal NPO 2 extra is dagelijks onafgebroken kunst en cultuur te zien. Kijk HIER waar je de zender vindt op jouw televisie. Liever op je laptop, tablet of telefoon? Dat kan HIER.

➢ Levend kunstwerk: Jan Rot | vrijdag 29 april, 17.55 uur, zondag 1 mei, 11.00 uur en maandag 2 mei 07.10 uur

Persoonlijk portret van zanger, muzikant, schrijver en hertaler Jan Rot uit 2009, waarin hij uitgebreid de balans opmaakt van zijn veelbewogen leven en ondertussen de hertaling van de Mattheus Passion afrondt, een hoofdrol speelt in Doe Maar De Musical en met allerlei muzikale gasten zijn vijftigste verjaardag viert in het Amsterdamse Carré.

➢ Vrienten, Kooymans en De Groot live in concert | zaterdag 30 mei, 10.20 uur

Op 27 november traden Boudewijn de Groot, George Kooymans en de onlangs overleden Henny Vrienten onder de naam Vreemde Kostgangers op in een uitverkocht Carré. In dit intieme en levendige concert maak je kennis met versgeschreven Nederlandstalige nummers (ook George Kooymans zingt in het Nederlands), en wordt er een selectie gespeeld van bestaand werk, zoals Another 45 miles, Is dit alles en Annabel. Aansluitend op deze documentaire is het concert te zien.

➢ Ella Fitzgerald: Just one of those things | zondag 1 mei, 21.30 uur

Het levensverhaal van Ella Fitzgerald en hoe haar muziek een soundtrack werd voor een tumultueuze eeuw. Ella wordt op zeventienjarige leeftijd ontdekt tijdens een talentenjacht in het Apollo-theater in Harlem. In 1941 start haar solocarrière. In deze muziekdocu zie je iterviews met onder andere Smokey Robinson, Jamie Cullum, Tony Bennett, Norma Miller en Laura Mvula.

➢ Herta Müller, alfabet van de angst | maandag 2 mei, 21.30 uur

Herta Müllers collagegedichten, gemaakt rond trefwoorden uit haar getormenteerde leven, vormen samen het alfabet van haar angst. Deze gedichten zijn het uitgangspunt voor de documentaire, die je niet alleen meeneemt door Herta’s leven, maar ook door de roerige geschiedenis van Roemenië.

NPO Cultuur Instagram is een aanvulling op het aanbod van onze nieuwsbrief. Met de beste dagelijkse kijk- en luistertips - zoals je van ons gewend bent - maar ook met exclusieve content, zoals de Kunstvlog!

Alles over kunst en cultuur van de gehele publieke omroep, verzameld op een pagina? Ga naar: https://welkom.npo.nl/themas/kunst-cultuur